މިދިޔަ އޮގަސްޓް މަހުގެ 31 އިން ސެޕްޓެންބަރު މަހުގެ 2 އަށް ކުރިޔަށްގެންދެވުނު ށ. އަތޮޅު ޤުރުއާން މުބާރާތުގެ ނަތީޖާ ފާޅުކޮށް ވަނަވަނަ އަށް އައި ފަރާތްތަކަށް އެވޯޑާއި، ފައިސާގެ އިނާމު އަދި ހަނދާނީ ލިއުން ޙަވާލުކޮށްފިއެވެ.

އެކަމަށްޓަކައި 2023 ސެޕްޓެންބަރު 23ވަނަ ދުވަހުގެ ހެނދުނު 10:20 ގައި ފުނަދޫ ސްކޫލުގެ މަލްޓިޕާޕަސް ހޯލުގައި ބޭއްވުނު ރަސްމިއްޔާތު ކީރިތި ޤުރުއާންގެ މޫރިތި އާޔަތްތަކުން ފަށްޓަވައިދެއްވީ ފޯކައިދޫ ސްކޫލުގެ ދަރިވަރު ޢަބްދުއްނޫރު ބިން މުޙައްމަދެވެ. މަރުޙަބާ އާއި، ޝުކުރު ދެންނެވުމުގެ ގޮތުން ވާހަކަދެއްކެވީ ށ.އަތޮޅު ކައުންސިލުގެ ރައީސް އަލްފާޟިލް މުޙައްމަދު ޝިޔާމެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާން ކިޔެވުމުގެ މުހިންމު ކަމާއި، ބޭނުންތެރިކަމާ ގުޅޭގޮތުން ޝަރަފްވެރިމެހުމާނު ވާހަކަފުޅު ދައްކަވާފައިވާއިރު މުބާރާތުގެ ބައިވެރިންގެ ތެރެއިން  މުޙައްމަދު ޝުޖުޢާން ޙަސަން އާއި، މިޝްކާ މުޙައްމަދު ރަޝީދާއި، ޔޫސުފް ބިން އަޙްމަދު މުފީދުގެ ގުރޫޕް ކިޔެވުން ކުރިޔަށްގެންދެވުނެވެ. މި ޖަލްސާ ނިންމުމުގެ ގޮތުން ޤުރުއާން ކިޔެވީ ފޭދޫ ސްކޫލުގެ ދަރިވަރު އީލާފް ބިން ޢަބްދުﷲ ރަޝީދެވެ.

މި ރަސްމިއްޔާތުގައި މި މުބާރާތް ރާވައި ހިންގުމުގައި އެހީތެރިވެދެއްވި ށ.ފުނަދޫ ކައުންސިލާއި، ފުނަދޫ ސްކޫލުގެ އަގު ވަޒަންކުރުމުގެ ގޮތުން ދެވޭ ހަނދާނީފިލާ އަދި މުބާރާތުގެ ބައިވެރިވި ދަރިވަރުންނަށް ހަނދާނީ ލިއުން ޙަވާލުކޮށްދެއްވީ އަތޮޅުކައުންސިލުގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް މުޙައްމަދު ޙަސަނެވެ. ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖާއި، ކީ ސްޓޭޖު 1، 2، 3، 4، 5 ން ބަލައިގެން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން 3ވަނަ ޙާޞިލުކުރި ދަރިވަރުންނަށް އިނާމުތައް ޙަވާލުކޮށްދެއްވީ ފުނަދޫ ކައުންސިލުގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް ޢަޒުމާ އަޙްމަދެވެ. ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖާއި، ކީ ސްޓޭޖް 1، 2، 3، 4، 5، ން ހިތުން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން 3ވަނަ ޙާޞިލުކުރި ދަރިވަރުންނަށް އިނާމުތައް ބައްސަވައިދެއްވީ ށ.އަތޮޅު ކޮމާންޑަރ އިންސްޕެކްޓަރ އޮފް ޕޮލިސް އިބްރާހީމް ވަޙީދެވެ. ފައުންޑޭޝަން ސްޓޭޖް، ކީ ސްޓޭޖް 1، 2، 3، 4، 5 ން 2ވަނަ ޙާޞިލުކުރި ދަރިވަރުންނަށް އިނާމާއި، ހަނދާނީ ލިއުން އަތޮޅުކައުންސިލުގެ ނާއިބުރައީސް އަޙްމަދު ރައިސަމް ޙަވާލުކޮށްދެއްވާފައިވާއިރު، 1 ވަނަ ޙާޞިލުކުރި ދަރިވަރުންނަށް އިނާމާއި، ހަނދާނީ ލިއުން ޙަވާލުކޮށްދެއްވީ އަތޮޅުކައުންސިލުގެ ރައީސް މުޙައްމަދު ޝިޔާމެވެ. މުޅި މުބާރާތުން ބަލައިގެން އަދި ހިތުން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން 1ވަނަ 2ވަނަ 3ވަނަ ޙާޞިލުކުރި ދަރިވަރުންނަށް އިނާމާއި، ހަނދާނީ ލިއުން  އަދި  މުޅި މުބާރާތުން 1ވަނަ، 2ވަނަ ، 3ވަނަ ސްކޫލަށް ޓްރޮފީ އާއި، ފައިސާގެ އިނާމު ޙަވާލުކޮށްދެއްވީ ރަސްމިއްޔާތުގެ ޝަރަފުވެރި މެހުމާން ޑޮކްޓަރ މުޙައްމަދު ފައިޞަލްއެވެ.

ށ.އަތޮޅު މަދަރުސާ އާއި، ގޮއިދޫ، ފޭދޫ، ފީވައް، ބިލެތްފަހި، ފޯކައިދޫ، ޅައިމަގު، މާއުނގޫދޫ، ފުނަދޫ ސްކޫލާއި، ށ. އަތޮޅު ތަޢުލީމީ މަރުކަޒާއެކު ޖުމުލަ 10 ސްކޫލަކުން ބައިވެރިވެ ވާދަކޮށްފައިވާ މި މުބާރާތުން ކީ ސްޓޭޖް 1 ން ބަލައިގެން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން 1ވަނަ  ށ. މާއުނގޫދޫ ފަރީދީހިޔާ އާމިނަތު ޒުމްރާ ޒާހިރު ޙާޞިލުކޮށްފައިވާއިރު ދެވަނައަށް ށ.ފީވަކު މުސްތަރީގޭ އާޔަން އާދަމް ސަލީމު އަދި 3ވަނަ ށ.ފޯކައިދޫ ހުސްނުހީނާގޭ އުމާމާ ބިންތު މުޙައްމަދު ސިޔާހް އާއި، ށ.ފުނަދޫ ސްކޫލުގެ ދަރިވަރު ކ.ހުރާ ނިޔަނދުރުމާގޭ ޚައިރާ ޙުސައިން ޙާޞިލުކޮށްފައިވެއެވެ. ކީ ސްޓޭޖް 2 ބަލައިގެން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން ށ. ފޭދޫސްކޫލުގެ ދަރިވަރު ބ.ތުޅާދޫ މިރިހިގަސްދޮށުގޭ އީލާފް ބިން ޢަބްދުﷲ ރަޝީދު ހޮވިފައިވާއިރު 3ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ށ.ފީވަކު ސްކޫލުގެ ދަރިވަރު ގދ. ގައްދޫ ކަށިމާގެ ފާޠިމަތު ރާޖިޙާ ބިންތި ރަފީޢުއެވެ. ކީ ސްޓޭޖް 3 ބަލައިގެން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން ށ.ފުނަދޫ ސަރިންދާގޭ މިޝްކާ މުޙައްމަދު ރަޝީދު އަދި ދެވަނަ އަށް ފީވަކު ތުނިޔަ ޢާއިޝަތު ސިއާ މުޙައްމަދު ހޮވިފައިވާއިރު ތިންވަނަ ޙާޟިރުކޮށްފައިވަނީ ފޯކައިދޫ ގްރީންލޮޖް އަމީރާ ބިންތު ވަލީދެވެ. ކީ ސްޓޭޖް 4ން ބަލައިގެން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން ށ. ފުނަދޫ މީޒާން މުޙައްމަދު ޝުޖުއާން ޙަސަން  1ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވާއިރު ދެވަނަ ށ.ފޭދޫ އަންނާރުމާގޭ ފާޠިމަތު ލައިޝާ އަދި  3ވަނަ ށ.ފީވަކު ދަނބުރުއްދޮށުގޭ އާމިނަތު އުލްފާ ޢަބްދުއްޝަކޫރު އާއި، ށ.ކަނޑިތީމު ފަރިވާގޭ ފަރުޝާ ޢަބްދުލްޤައްޔޫމު އާއި، ށ. ކޮމަންޑޫ ސަބީނާ ޢާއިޝަތު ޒަހާދާ ޙާޞިލުކޮށްފައިވެއެވެ. ކީ ސްޓޭޖް 5ން 2ވަނަ ށ.ފުނަދޫ ބުރީޒް ތަނާލް އަޙްމަދު ޙާޞިލުކޮށްފައިވާއިރު 3ވަނަ ޙާޟިލުކޮށްފައިވަނީ ފޯކައިދޫ ފަރުމާ ސަމްރާ ބިންތި އަޙްމަދު ބިން އިބްރާހީމެވެ.  ކީ ސްޓޭޖް 1 އިން ނުބަލައި ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން 1ވަނަ ށ. މާއުނގޫދޫ ލިލީނައިޓް ނަބްހާން ޙަސަން ޙަބީބު ޙާޞިލުކޮށްފައިވީއިރު 2ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ށ.ފޭދޫ ދިލްސާދުގޭ ސާރާ ޙުސައިން ޞަލާޙް އަދި 3ވަނަ ހޯދާފައިވަނީ ގޮއިދޫ ސްކޫލުގެ ދަރިވަރު ށ. ފޭދޫ ޗާނދަނީވިލާ ނައުރާ އިބްރާހީމް ނައުސާދެވެ. ކީ ސްޓޭޖް 2 ން ނުބަލައި ކިޔެވުމުގެ ބައިން ށ.ފުނަދޫ ސްކޫލުގެ ދަރިވަރު މޮޢާޒު އަމްރޯ ޢިމާދު އަޙްމަދު ޢަލީ 2ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވާއިރު 3ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައި ވަނީ ށ.ފޯކައިދޫ ހުސްނުހީނާގޭ ހިލާލް ބިން ޙަސަން އާއި، ށ.ފޭދޫ ކެނދިފަށުވިގޭ ޢާއިޝަތު ނީމް އަޙްމަދެވެ. ކީ ސްޓޭޖް 3 ނުބަލައި ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން ށ.ފޯކައިދޫ ރޯދި ޢާލިމާ ބިންތު މުޙައްމަދު އިކްރާމް  1ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވާއިރު ދެވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ކަނޑިތީމު މިދިލިމާގޭ ޔޫސުފް ބިން އަޙްމަދު މުފީދު އަދި 3ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ށ.ފުނަދޫ ސްކޫލުގެ ދަރިވަރު ޢަބްދުއްރަޙްމާން އަމްރޯ ޢިމާދު އަޙްމަދު ޢަލީއެވެ. ކީ ސްޓޭޖް 4 ން ނުބަލައި ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން 3ވަނަ ށ. ފޯކައިދޫ މަރާމް އާޔާ ބިންތު މުޙައްމަދު ޙާޞިލުކޮށްފައިވާއިރު ކީ ސްޓޭޖް 5 އިން 2ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ށ. ފޯކައިދޫ ނިޔާމަ ޢަބްދުއްނޫރު ބިން މުޙައްމަދެވެ. މުޅި މުބާރާތުން ބަލައިގެން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން ފަޚުރުވެރި 1ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ށ. ފުނަދޫ މީޒާން މުޙައްމަދު ސުޖުޢާން ޙަސަނެވެ. ދެވަނަ ށ.ފުނަދޫ ސަރިންދާގޭ މިޝްކާ މުޙައްމަދު ރަޝީދު ޙާޞިލުކޮށްފައިވާއިރު 3ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައި ވަނީ ށ. މާއުނގޫދޫ ފަރީދީހިޔާ އާމިނަތު ޒުމްރާ ޒާހިރެވެ. މުޅި މުބާރާތުން ހިތުން ކިޔެވުމުގެ ގޮފިން ފަޚުރުވެރި 1ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައި ވަނީ ށ. މާއުނގޫދޫ ލިލީނައިޓް ނަބްހާން ޙަސަން ޙަބީބެވެ. އަދި ދެވަނަ އަށް ށ. ފޯކައިދޫ ރޯދި ޢާލިމާ ބިންތު މުޙައްމަދު އިކްރާމް ހޮވިފައިވާއިރު 3ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ށ.ކަނޑިތީމު މިދިލިމާގޭ ޔޫސުފް ބިން އަޙްމަދު މުފީދު އާއި، ށ. ފޭދޫ ދިލްޝާދުގޭ ސާރާ ޙުސައިން ޞަލާޙެވެ. މުޅި މުބާރާތުން ފަޚުރުވެރި އެއްވަނަ ށ.ފޯކައިދޫ ސްކޫލުން ހޯދާފައިވާއިރު 2ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ފުނަދޫ ސްކޫލު އަދި 3ވަނަ ޙާޞިލުކޮށްފައިވަނީ ށ. އަތޮޅު މަދަރުސާއެވެ.

މި ރަސްމިއްޔާތުގައި ށ.އަތޮޅު ކައުންސިލާއި، ފުނަދޫ ކައުންސިލާއި، ށ.ފުނަދޫ އަތޮޅު ހޮސްޕިޓަލާއި،  ފުނަދޫ މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓާއި، ޕޮލިސް ސްޓޭޝަނާއި، އަތޮޅު ބައެއް ރަށްރަށުގެ ސްކޫލުތަކުގެ އިސްވެރިންނާއި، ފުނަދޫ ސްކޫލުގެ ޓީޗަރުންނާއި، ދަރިވަރުން އަދި ވަނަތައް ޙާޞިލުކުރި ބެލެނިވެރިން ބައިވެރިވެފައިވެއެވެ.

ށ. ފުނަދޫ

ށ. މާއުނގޫދޫ

ށ. ކޮމަންޑޫ

ށ. ފޯކައިދޫ

ށ. ފީވައް

ށ. ފޭދޫ

ށ. ގޮއިދޫ

ށ. ބިލަތްފަހި

ށ. ކަނޑިތީމު

ށ.އަތޮޅު ޤުރުއާން މުބާރާތުގެ ނަތީޖާ ފާޅުކޮށްފި

އަމާންވެއްޓެއް ޤާއިމުކުރުމާއި، އިޖްތިމާޢީ ގޮތުން ދުޅަހެޔޮ  މުޖުތަމަޢުތަކެއް ބިނާކުރުމުގެ ގޮތުން ށ.އަތޮޅުކައުންސިލުގެ 5 އަހަރު ދުވަހުގެ ތަރައްޤީގެ ޕްރޮގްރާމުގެ ދަށުން މިއަހަރަށް ރޭވިފައިވާ އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމެޓީތަކުގެ ހިންގުން ހަރުދަނާކުރުމަށް އެހީތެރިވުމުގެ ގޮތުން 2023 އޯގަސްޓް މަހުގެ ނިޔަލަށް ކޮމްޕިއުޓަރ ސިސްޓަމް ދޫކޮށްފިއެވެ.

ދެ އަހަރަށް ބަހާލައިގެން ކުރިޔަށްގެންދެވުނު މި ޕްރޮގްރާމުގެ ދަށުން މިއަހަރު ދޫކުރެވުނު ކޮމެޓީތަކުގެ ތެރޭގައި ކަނޑިތީމު، ފޯކައިދޫ، މަރޮށި، ޅައިމަގު، ކޮމަންޑޫ، ފުނަދޫ، މިލަންދޫ އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމެޓީ ހިމެނެއެވެ.

މި ޕްރޮގްރާމުގެ ދަށުން 2022 ވަނަ އަހަރު، ނޫމަރާ، ގޮއިދޫ، ފޭދޫ، ފީވައް، ބިލެތްފަހީ، ނަރުދޫ، މާއުނގޫދޫ އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމެޓީއަށް ކޮމްޕިއުޓަރ ސިސްޓަމް ދޫކުރެވިފައިވާ ކަމަށް އަތޮޅުކައުންސިލުން މަޢުލޫމާތުދެއްވައެވެ.

ށ. މަރޮށި

ށ. ޅައިމަގު

ށ. މިލަންދޫ

އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތްކުރާ ކޮމެޓީތަކަށް ކޮމްޕިއުޓަރ ދޫކޮށްފި

ފާޠިމަތު އާދަމް

councilor

ދިޔާނާ އިސްމާޢީލް

ޙަސަން ވަޙީދު

މިރަށު މީހުންގެ މައިގަނޑު މަސައްކަތަކީ މަސްވެރިކަމެވެ. މިރަށުގައި "ކޮމަންޑޫ ކިލާވަޅު" ކިޔާ ވަރަށް ޒަމާންވީ ވަޅެއް ހުރެއެވެ. މަޝްހޫރު ބޮޑުތަކުރުފާނު، ކަޅުއޮށްފުންމީގައި ދަތުރު ކުރެއްވިއިރު ދެކޮމަންޑޫ ދޭތެރެއިން ދަތުރު ކުރެއްވި ރޮނގު މިހާރުވެސް ދެކޮމަންޑޫ ދޭތެރޭގައި ފާހަގަވާ ގޮތަށް އެބައޮތެވެ.

ށ. ބިލެތްފައްސަކީ ޤުދުރަތީގޮތުންރީތި ބޮޑުފަޅަކާއި، ހިތްގައިމު ދޮންވެލި ތުނޑިއަކާ، މަލަފެހި ސާފު ރީތި ރަށެކެވެ. ރަށުގެ އާބާދީގައި

763 މީހުން ދިރިއުޅ ޭމިރަށަކ ީބޮޑުމިނުގައި 62.99 ހެކްޓަރ ހިމެނޭ ރަށެކެވެ. މިރަށުގައި ގްރޭޑ ް10ގެ ފެންވަރަށް ދެދަންފަޅިއަށް ކިޔަވައިދޭ ސްކޫލެއް ހުރެއެވެ. މިރަށުގެ ޞިއްޙީ މަރުކަޒުން 8 ގަޑިއިރު ޚިދުމަތް ދެމުން ދާއިރު ލެބޯޓްރީގެ ޚިދުމަތާއި، އަދި ޢާއްމުބަލިތަކާ ގުޅޭ ޓެސްތައް ހެދި ޑޮކްޓަރގެ ޚިދުމަތް ލިބެމުން ދެއެވެ. މިރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް ދަތުރުފަތުރުކުރުމަށް އާރ ޓީއެލް، ފެރީގެ ޚިދުމަތް ލިބެމުންދެއެވެ. ފެނަކަ ކޯޕަރޭޝަނުން ރަށުގެ ރައްޔިތުންނަށް 24ގަޑިއިރު ކަރަންޓްގެ ޚިދުމަތް ދެއްވަމުން ގެންދަވައެވެ. މިދެންނެވި ޚިދުމަތްތައް ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދެއްވުމަށް ސިވިލްސަރވިސް މުވައްޒަފުންނާ ކޮންޓްރެކްޓް، ކުންފުނިތަކުގެ މުވައްޒަފުންނާއެކު ގާތްގަނޑަކަށް 115 މުވައްޒަފުން މަސައްކަތް ކުރައްވައެވެ.މިރަށަކީ އިޖްތިމާއީ ގޮތުންނާއި ރަށުގެ ތަރައްޤީއަށް ކުރެވޭ އެކި ކަންކަމުގައި ރަށުގެ ކައުންސިލާ ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރާ ގާނޫނާއި، ޤަވާއިދުތަކަށް ޙުރުމަތްތެރިކޮން ހިތާ އެއްބައިވަންތަ ރައްޔިތުން ދިރިއުޅޭ ރަށެކެވެ. 

ލާމަރުކަޒީ ޤާނޫނުގެ ދަށުން އުފެދިފާވާ ބިލެތްފަހީ ކައުންސިލްގައި 05 މެންބަރުންނާއި، އަންހެނުންގެ ތަރައްޤީއަށް މަސައްކަތް ކުރާ ކޮމެޓީގައި 5 މެންބަރުން ތިއްބަވައެވެ. އަދ ިސިވިލްސަރވިސް މުވައްޒަފުންނާއި، ކޮންޓެކްޓް މުވައްޒަފުން ހިމެނޭގޮތުން މިކައުންސިލްގައި 42 މުވައްޒަފުން މަސައްކަތް ކުރައްވައެވެ. މިރަށުގެ ރަށްވެހި އަދި ޘަޤާފީ މަސައްކަތެއްގެ ގޮތުގައި މަޝްހޫރުވެފާވަނީ ރުކުފަތި ވިޔުމުގެ މަސައްކަތެވެ. މިރަށުގެ ރައްޔިތުން އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ކުރާ މައިގަނޑު މަސައްކަތަކީ ކިއްސަރުވަޑާންކުރުމުމެވެ. އަންހެނުން ކުރާ މައިގަނޑު މަސައްކަތަކީ ފަންގިވިނުމުގެ މަސައްކަތެވެ.

ރަށުގެ އިޤްތިޞާދު ބިނާވެފައިވަނީ، ކިއްސަރުވަޑާމުގެ މަސައްކަތުގެ މައްޗަށެވެ. މިރަށަކީ މުޅި އަތޮޅުން ކިއްސަރު ވަޑާމަށް އެންމެ މަޝްހޫރު ރަށެވެ. އަދި މުޅި އަތޮޅުގައިވެސް ރުކުފަތީގެ މަސައްކަތް ކުރާ ހަމައެކަނި ރަށަކީ މިރަށްކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ރުކުފަތިން ހަދާ ތަކެތީގެ ތެރޭގައި ހަލަންޏާއި ބަތްޕޮޅި ހިމެނެއެވެ.

މިރަށަކީ ބިމުގެގޮތުން ބޮޑު، ރަށުގެ މަލަމަތި އުސް ރަށެކެވެ. މިރަށް މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ، ދަނޑުވެރި ރަށެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މިރަށުގައި، ރޭވުންތެރިކަމާއެކު ދަނޑުބިން ދޫކުރުމާއި، ބެލެހެއްޓޭނެ އިންތިޒާމުތަކެއް ރޭވިފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ކަނޑޫފާ ނުވަތަ ގޮއި، މިރަށުގެ އެއްކޮޅުގައި ބޮޑު ސަރަޙައްދެއްގައި އޮންނަކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ރަށުގެ ވަށައިގެން ހިނގޭނެގޮތަށް "ބީޗް ރޯޑް" ކިޔާ ބޮޑު މަގެއް މިރަށުގައި އޮވެއެވެ.

ށ.ފޭދޫއަކީ ށ.އަތޮޅުގައި މޯހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްތަކުގެތެރެއިން ރަށެކެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެހެން ރަށްރަށެކޭ އެއްފަދައިން މި ރަށަކީ ވެސް މުރަކައިގެ ދޮންވެލިން އުފެދިފައިވާ ޖަޒީރާ ރަށެކެވެ. މިރަށު މީހުން ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި ކުރާ މަސައްކަތަކީ މަސްވެރިކަމާއި، އިމާރާތްކުރުމުގެ މަސައްކަތާއި، ފަތުރުވެރިކަމުގެދާއިރާގެ މަސައްކަތެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ދަނޑުވެރިކަންކޮށް އުޅެއެވެ. މިރަށުގައި ވިޔަފާރިކުރާ 13 ތަނާއި، 2 ސައިހޮޓަލާއި، 1 ފާމަސީ ހުރެއެވެ. މިރަށާއި ރާއްޖޭގެ ވެރިކަންކުރާ ރަށް މާލެއާއި ދެމެދު ހުންނަނީ 245.90 ކިލޯމީޓަރެވެ.

ފޭދޫ ކައުންސިލްގެ އިދާރާ

ފޭދޫ މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓް

ފޭދޫ ފެނަކަ ބްރާންޗް

ފޭދޫ ސިއްޙީ މަރުކަޒު

ފޭދޫ ސްކޫލް

މިރަށުގެ މީހުން ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި ކޮށްއުޅޭ މަސައްކަތްތަކުގެ ތެރޭގައި، ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާގެ މަސައްކަތްތަކާއި މަސްވެރިކަމާއި ފަންގިވިނުމާއި އިމާރާތްކުރުމާއި ކިއްސަރުވަޑާމުގެ މަސައްކަތްތައް ހިމެނެއެވެ.

މިރަށަކީ ރާއްޖޭގެ އެހެން ރަށްތަކާ ޚިލާފަށް ތަފާތު ވައްތަރުގެ ދަނޑިޖެހުމުގެ އެކި ކުޅިވަރުތައް ކުޅޭ ރަށެކެވެ. 1990ވަނަ އަހަރާއި 2004 ވަނަ އަހަރު، ދަނޑުވެރިކަމުން ރާއްޖެއިން 1 ވަނަ ހޯދާފައިވެއެވެ. މިރަށުގައި 100 އަހަރަށްވުރެ ގިނަދުވަސްވެފައިވާ ނިކަ ގަހެއް ހުރެއެވެ.

މިރަށަކީ ޞިއްޙީ މަރުކަޒެއް ޤާއިމުކުރެވި، ޑަކްޓަރަކާއި ނަރުހުންގެ ޚިދުމަތް 16 ގަޑިއިރަށް ލިބެމުންދާ ރަށެކެވެ. އަދި، 2015 ވަނަ އަހަރު އެންމެ ރަނގަޅު ކައުންސިލްގެ އެވޯޑުވެސް ހޯދާފައިވާރަށެވެ. މީގެއިތުރުން، މުޅި ރާއްޖެއަށް ހުޅުވާލައިގެން ބޭއްވި ޒޯން ޗެމްޕިއަންސް ލީގު ދެފަހަރު ކާމިޔާބުކޮށްފައިވާ، ފުޓްބޯޅައިގައި ފާހަގަކޮށްލެވޭ ރަށެކެވެ.

މިލަދުންމަޑުލުއުތުރުބުރީ މަރުކަޒީރަށް ށ.ފުނަދުއަކީ އަތޮޅުގެ އިރުމަތީ ބިތުގައިވާރަށެކެވެ. މިރަށް އޮންނަނީ އުތުރުން "53 '8  '6 ހުޅަގުން "26  '12  '73 ގައެވެ. މިހާރު ފުނަދޫގެ ބޮޑުމިނަކީ 120 ހެކްޓަރެވެ.  ށ.ޅައިމަގުގައި ހުރި ށ.އަތޮޅުއޮފީސް މިރަށަށް ބަދަލުކުރައްވާ 01 ޖެނުއަރީ 1968 ގައި މިރަށުގައި ށ.އަތޮޅު އޮފީހުގެ ދިދަނެގިގެން ދިޔައިރު މިރަށަކީ ފަޅުރަށެކެވެ. ނަމަވެސް އެތާރީޚުން ފެށިގެން މިރަށަކީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށެއް ކަމުގައި ސަރުކާރުން ހަމަޖައްސެވުމަށްފަހު ށ އަތޮޅު އޮފީސް މިރަށުގައި ހިންގަވަން ފައްޓަވައި، މިރަށަށް ހިޖްރަކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އާންމުކޮށް ހުޅުވާލެއްވިއެވެ.

އެންމެ ފުރަތަމަ މިރަށަށް ހިޖްރަކުރީ 03 މާރޗް 1970 ގައި ނ. ބޮމަސްދޫގެ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ބައެކެވެ. އޭގެ ފަހުން ސަރުކާރުން ހިންގެވި އާބާދީއާއި  ތަރައްޤީއެއްފަސްކުރުމުގެ މަޝްރޫޢުގެ ދަށުން 2004 ވަނަ އަހަރު އޮގަސްޓްމަހުގެ ނިޔަލަށް ށ.ފިރުނބައިދޫގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުން މިރަށަށް ބަދަލުކުރައްވާ މިރަށުގައި އާބާދުކުރެއްވިއެވެ. އަދި ށ މާކަނޑޫދޫ، ށ ނޫމަރާ، ށ. ކޮމަންޑޫ، ށ ޅައިމަގު އަދި ށ މާއުނގޫދޫ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން މިރަށަށް ބަދަލުވާން އެދުނު ހުރިހާ ރައްޔިތުން 2009 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް މިރަށަށް ބަދަލުކުރައްވާ މިރަށުގައި އާބާދުކުރައްވާފައިވެއެވެ.

މިރަށަށް ކުރިން ކިޔަމުން އައީ "ފަރުކޮޅު ފުނަދޫ" އެވެ. އެއީ މިރަށާއިއެއްފަޅެއްގެތެރޭގައި އެއްފަރަކުން ގުޅިފައިއޮންނަ ޤުދުރަތީ ގޮތުން މިރަށާއި އެއް ސިފަތަކެއް ލިބިފައިވާ ފަޅުރަށެއްކަމުގައިވާ "ށ.ފަރޮކޮޅާއި" ގުޅުވާފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް އޭރު ކިޔެމުންއައި ނަން ''ފަރުކޮޅުފުނަދޫ'' މިނަމުން "ފުނަދޫ " މިނަމަށް ސަރުކާރުން ބަދަލުކުރައްވާފައިވަނީ 12 މާރޗް 1995ގައެވެ.

މީހުން ދިރިއުޅުމަށްޓަކައި މިރަށުން 610ގޯތި ދޫކުރެވިފައިވާއިރު އޭގެތެރެއިން މީހުން ދިރިއުޅެނީ 484 ގޯތީގައެވެ. މީހުން ދިރިއުޅުމަށް އެންމެފަހުން މިރަށުން ގޯތި ދޫކުރެވިފައިވަނީ 2013 ވަނަ އަހަރުއެވެ. 2023 ވަނަ އަހަރުގެ ޖުލައިމަހުގެ ނިޔަލަށް މިރަށުގެ އާބާދީއަކީ 1406 އަންހެނުންނާއި 1356 ފިރިހެނުނުންނާއިއެކު ޖުމްލަ 2762 މީހުންނެވެ.

ފުނަދޫގެ މީހުން ދިރިއުޅުމަށްކުރާ މައިގަޑު މަސައްކަތަކީ މަސްވެރިކަމެވެ. ފަރުމަހުގެ މަސްވެރިކަމަށް، ޚާއްސަކޮށް ހިބަރުގެ މަސްވެރިކަމަށް މިރަށަކީ މިސަރަޙައްދުން ފާހަގަ ކޮށްލެވޭ ރަށެކެވެ. އަދި މިރަށަކީ ސަރުކާރުގެ ގިނަ އޮފީސްތަކެއް ޤާއިމްކުރެވިފައިވާ ރަށަކަށްވާތީ ސަރުކާރުގެ ވަޒީފާގައި ގިނައަދަދެއްގެ މީހުންހަރަކާތްތެރިވެއެވެ. ބިމުގެ ދަތިކަން ކުރިމަތިވެފައިވީނަމަވެސް ދަނޑުވެރިކަން ކުރުމަށް ޝައުޤުވެރިވާ ފަރާތްތަކަށް އެމަސައްކަތްކުރުމަށްޓަކައި 36 ބިމެއް ރަށުން ދޫކުރެވިފައިވެއެވެ.

ފުނަދޫ ކައުންސިލްގެ އިދާރާ

ބޭންކު އޮފް މޯލްޑިވްސް ފުނަދޫ ބުރާންޗު

ށ.ފުނަދޫ އަތޮޅު ހޮސްޕިޓަލް

ފުނަދޫ ޕޮލިސް ސްޓޭޝަން

ފުނަދޫ ސްކޫލް

ފުނަދޫ އެއަރ ޕޯޓް

ށ.ފުނަދޫ މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓް

ފުނަދޫ މީރާ ކަލެކްޝަން ސެންޓަރ

ލޭބަރ ރިލޭޝަަންސް އޮތޯރިޓީ

ފުނަދޫ ފެނަކަ ބްރާންޗް

  ފުނަދޫ ބްރާންޗް ޖެންޑާ އެންޑް ފެމިލީ ،ސޯޝަލް ސާރވިސެސް

މިލަދުންމަޑުލުއުތުރުބުރީ މަރުކަޒީރަށް ށ.ފުނަދުއަކީ އަތޮޅުގެ އިރުމަތީ ބިތުގައިވާރަށެކެވެ. މިރަށް އޮންނަނީ އުތުރުން "53 '8  '6 ހުޅަގުން "26  '12  '73 ގައެވެ. މިހާރު ފުނަދޫގެ ބޮޑުމިނަކީ 120 ހެކްޓަރެވެ.  ށ.ޅައިމަގުގައި ހުރި ށ.އަތޮޅުއޮފީސް މިރަށަށް ބަދަލުކުރައްވާ 01 ޖެނުއަރީ 1968 ގައި މިރަށުގައި ށ.އަތޮޅު އޮފީހުގެ ދިދަނެގިގެން ދިޔައިރު މިރަށަކީ ފަޅުރަށެކެވެ. ނަމަވެސް އެތާރީޚުން ފެށިގެން މިރަށަކީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށެއް ކަމުގައި ސަރުކާރުން ހަމަޖައްސެވުމަށްފަހު ށ އަތޮޅު އޮފީސް މިރަށުގައި ހިންގަވަން ފައްޓަވައި، މިރަށަށް ހިޖްރަކުރުމުގެ ފުރުޞަތު އާންމުކޮށް ހުޅުވާލެއްވިއެވެ. 

މިރަށު މީހުން އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ކުރާ މައިގަނޑު މަސައްކަތަކީ މަސްވެރިކަމެވެ. މަސްވެރިކަމުން އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތްތަކުގައި ރަށުގެ އަންހެނުންގެ ޙިއްސާވެސް ބޮޑުކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. މީގެއިތުރުން ރޯނުވެށުމާއި، ފަންގިވިނުމުގެ މަސައްކަތް ކޮށްގެން ވެސް އަންހެނުން އާމްދަނީ ހޯދައެވެ. މިހާރު ރަށުގެ ޒުވާނުން އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާގައި ވަޒީފާ އަދާކުރެއެވެ. މިރަށުގައި 500 ވަރަކަށް އަހަރުވެފައިވާ ކަމަށްބެލެވޭ ޙިމާޔަތްކޮށްފައިވާ އާދަޔާ ޚިލާފު ބޮޑު 9 ނިކަގަސް ހުރެއެވެ.

މިރަށަކީ ރަށުގައި އުފައްދާ ކަރުހަކުރާއި، ރަށުގައި ހުރި ބޮޑު ކާނިގަހުގެ ސަބަބުން، ރާއްޖޭގެ ތާރީޚުން ޖާގަ ހޯދާފައިވާ ރަށެކެވެ. މިކާނިގަހަކީ ކަޅުއޮށްފުންމީގެ ރިޔާ ބޭއްވުމަށް ބޮޑުތަކުރުފާނު ޖެއްސެވި ތިން ކަޑައިގެ ތެރެއިން އެއް ކަޑައެވެ. މިގަހަކީ 450 އަހަރަށް ވުރެން ގިނަދުވަސްވެފައިވާ ތާރީޚީ ގަހެކެވެ. މިރަށު ކުޅިއަކީ، ބޮޑުތަކުރުފާނުގެ ޖިހާދުގެ ދަތުރުގައި ދުޝްމަނުންނަށް ފިލުމަށް ކަޅުއޮށްފުންމި ވަދެނުކުމެ އުޅުނު މަޝްހޫރު ނެރެވެ.

ތާނަ އަކުރު އެންމެ ފުރަތަމަ ފެށިފައިވަނީ ކަނޑިތީމު މިސްކިތުގެ ބެރިއަކުންނެވެ. މިރަށުގައި ހިމާޔަތްކުރެވިފައިވާ ގިނަދުވަސްވީ ދިއްގާ ގަހެއް ހުރެއެވެ. މިރަށުގައި "މެދުޒިޔާރަތް" ކިޔާ ޒިޔާރަތެއް ހުރެއެވެ. މިޒިޔާރަތަކީ، ކުރީ ޒަމާނުގައި ބަލި ކުދިން އެތަނަށް ގެންދިއުމުން ބަލި ފަސޭހަވާ ތަނެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެމުން އައިސްފައިވާ ތަނެކެވެ. މިރަށުގެ ފަޅުތެރޭގައި އޮންނަ "ކުޑަދޫ" ކިޔާ ފަޅުރަށުގައި "ފީބޯ" ކިޔާ ވަޅުގަނޑެއް އޮވެއެވެ. މި ވަޅުގަނޑަކީ އަނދިރިއަނދިރިން ނިދަން ބޭނުންކުރި ތަނެކެވެ.

ޅައިމަގަކީ މިލަދުންމަޑުލު އުތުރުބުރީގެ އިރުދެކުނުން އަތޮޅުގެ އެތެރެވަރީގައި ފުނަދޫގެ ހުނޅަގުން ގާތްގަޑަކަށް 3 މޭލު ހުނޅަގުގައި އޮންނަ ރަށެކެވެ. މިއީ މިލަދުންމަޑުލުކިޔާ ޤުދުރަތީ އަތޮޅުގެ ރަށެކެވެ. ސިޔާސީގޮތުން ށ. އަތޮޅުގެ ރަށެކެވެ. މިރަށާއި މާލެއާއި ދެމެދުގެ ދުރުމިނަކީ ގާތްގަޑަކަށް 130 މޭލުއެވެ. ރަށުގެ ނަންބަރަކީ 280 އެވެ. މިރަށަކީ މެދުފަންތީގެ ރަށަކަށްވާއިރު ރަށުގެ ފަސްގަނޑުގައި ހިސާބަކަށް އަކިރި ހުރެއެވެ. ގިނައިން އޮންނަނީ ވެއްޔެއެވެ. ރަށްވަށައިގެންވެސް ރަށުގެ ދެކުނު ކޮޅުގައިނޫނީ ރީތި ދޮންވެލިގަނޑު އޮންނަ ރަށެކެވެ. މިރަށުގައި މިހާރުވަނީ 2006 ވަނައަހަރު 175×350 ފޫޓުގެ ފަޅެއް ސަރުކާރުން ހައްދަވާދެއްވާފައެވެ. މާލެދަތުރުކުރާ 1 ބޯޓާ، މަސްވެރިކަންކުރާ 1 މަސްދޯންޏާ، 9 ވަދުދޯންޏާ، ކައިރި ރަށްރަށަށް ދަތުރުކުރުމަށްޓަކާ 4 ސްޕީޑްލޯންޗާއި 6 ޑިންގީ އޮންނަ ރަށެކެވެ. މިރަށާ އެންމެކައިރީގައި މީހުންއުޅޭ ރަށަކަށްއޮތީ މިއަތޮޅުގައި ވެރިކަންކުރާރަށް ފުނަދޫއެވެ. މިރަށާ ފުނަދޫއާ ދޭތެރޭހުރީ ގާތްގަޑަކަށް 3 މޭލުއެވެ. މިރަށުގެ ދިގުމިނަކީ ގާތްގަޑަކަށް 2840 ފޫޓެވެ. ފުޅާމިނަކީ 2245 ފޫޓެއެވެ. މީޓަރުންނަމަ ދިގުމިނަކީ 850 މީޓަރެވެ. ފުޅާމިނަކީ 603 މީޓަރއެވެ. ހެކްޓަރއަކީ 43.54 ހެކްޓަރއެވެ. 2023 ވަނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރގެ ނިޔަލަށް ރަށުގެ އާބާދީއަކީ 437 ފިރިހެނުންނާއި 409 އަންހެނުންނެވެ. ރަށުގައި ކިޔަވައިދޭ ސްކޫލެއް ހުރެއެވެ. ސްކޫލްގައި ގްރޭޑް 10 ށް ކިޔަވައިދެއެވެ. ކުދިންނަށް ކިޔަވައިދިނުމަށްޓަކާ 22 ދިވެހި މުދައްރިސުންނާ 06 ބޭރުގެ މުދައްރިސުން ތިބެއެވެ. މީގެއިތުރުން ޕްރިންސިޕަލަކާއި 12 އޮފީސް ސްޓާފުން ސްކޫލްގައި ތިބެއެވެ. މީގެއިތުރުން މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓާއި ޞިއްޙީމަރުކަޒަކާއި އިންޖީނުގެއަކާއި ދެމިސްކިތާއި އޭޖެންސީ ޕޯސްޓްއޮފީހަކާއި ވިޔަފާރިކުރާ 5 ފިހާރައާއި 2 ހޮޓާ މިރަށުގައި ހުރެއެވެ. ދިރިއުޅުމަށްޓަކާ މީހުންކުރާ މައިގަނޑު މަސައްކަތަކީ ރިސޯޓްތަކުގައި ވަޒީފާ އަދާކުރުމާއި މަސްވެރިކަންކުރުމާއި ގޯތިތެރޭގައި ދަނޑުވެރިކަންކުރުމާއި ފަންގިވިނުމެވެ. މިރަށުގެ މީހުން ޢާންމުކޮށް ބޯންބޭނުންކުރަނީ ވާރޭފެނާއި މިނެރަލް ވޯޓަރއެވެ. މިރަށަކީ 24 ގަޑިއިރު ކަރަންޓުގެ ޚިދުމަތް ލިބެމުންދާރަށެކެވެ. ކަރަންޓުގެ ޚިދުމަތް މިހާރު ފޯރުކޮށްދެމުން ގެންދަނީ ފެނަކަ ކޯޕަރޭޝަނުންނެވެ.މިރަށަކީ މިއަތޮޅުގެ އަތޮޅުވެރިކަން، 1 ޖަނަވަރީ 1968ގައި ފުނަދޫއަށް ބަދަލުވުމުގެ ކުރިން އަތޮޅުގެ ވެރިކަންކުރި ރަށެވެ. މިރަށުގެ ގަބުރުސްތާނުގައި ވަރަށް ދުވަސްވީ، ބޮޑެތި މަހާނަގާ ހުރެއެވެ. އަދި މިސްކިތު ތަރާގަނޑު ކިޔާ ތަނެއް އޮވެއެވެ. ރަށުގައި ބޮޑު 2 ނިކަގަސް ހުރެއެވެ. އަދި މަޝްހޫރު "ޅައިމަގު ފަގީރު" އޮޑިބަނތް ކަމަށް ބުނާ 2 އުސް ފަސްގަނޑުވެސް މިރަށުގައި ފާހަގަކުރެވޭ ތަނެއްގެ ގޮތުގައި ހިމެނެއެވެ.

މިލަދުންމަޑުލުއުރުބުރީ ޅައިމަގު ކައުންސިލް އިދާރާ

ޅައިމަގު ސްކޫލް

މިލަދުންމަޑުލު އުތުރުބުރީ ޅައިމަގު މެޖިސްޓްރޭޓް ކޯޓް 

ށ.ޅައިމަގު ޞިއްޙީމަރުކަޒު 

ޅައިމަގު އެކުވެރިންގެ ރޫޙް

މިރަށަކީ މިއަތޮޅުގެ އަތޮޅުވެރިކަން، 1 ޖަނަވަރީ 1968ގައި ފުނަދޫއަށް ބަދަލުވުމުގެ ކުރިން އަތޮޅުގެ ވެރިކަންކުރި ރަށެވެ. މިރަށުގެ ގަބުރުސްތާނުގައި ވަރަށް ދުވަސްވީ، ބޮޑެތި މަހާނަގާ ހުރެއެވެ. އަދި މިސްކިތު ތަރާގަނޑު ކިޔާ ތަނެއް އޮވެއެވެ. ރަށުގައި ބޮޑު 2 ނިކަގަސް ހުރެއެވެ. އަދި މަޝްހޫރު "ޅައިމަގު ފަގީރު" އޮޑިބަނތް ކަމަށް ބުނާ 2 އުސް ފަސްގަނޑުވެސް މިރަށުގައި ފާހަގަކުރެވޭ ތަނެއްގެ ގޮތުގައި ހިމެނެއެވެ.

މިރަށަކީ އަތޮޅު ފެންވަރުގައި ކިއްސަރު ވަޑާމަށް އެންމެ މަޝްހޫރު ރަށެވެ. ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި މިހާރުވެސް މިރަށުގެ މާވަޑިން ބަނދެފައިވާ ގިނަ އޮޑިފަހަރު ހުރުމީ ރަށުގެ މާވަޑިންގެ ޤާބިލްކަން ދައްކުވައިދޭ އަދި ރަށަށް ލިބޭ ބޮޑު ފަޚުރެކެވެ. މިރަށުގައި ފަލަމަޑީގެ ބާވަތްތައް އިންދައިގެން ނުހެއްދިއަސް ފަލަމަޑީގެ ބާވަތްތައް ލިބެން ހުރެއެވެ. ނޫމަރާ ކަނޑަކީ، ވަރަށް ބިރުވެރި ކަނޑެއްގެ ގޮތުގައި ތާރީޚުގެ ފޮތްތަކުން އެނގެއެވެ. މިރަށުގެ ގޮނޑުދޮށުގައި ދެމޫސުމުގައި ދެކޮޅަށް ދުވާ ވެލިގަނޑެއް އޮވެއެވެ.

ށ. ނޫމަރާ

100 ސަތޭކަ އަހަރަށްވުރެ ގިނަދުވަސްވެފައިވާ، އާދަޔާޚިލާފު ގަހެއް މިރަށުގައި ޙިމާޔަތް ކުރެވިފައި ހުރެއެވެ. މިގަހުގައި އާދަޔާޚިލާފު ކަމެއް ފާހަގަކުރެވިފައިވެއެވެ. އެހެން ގަސްތަކާ ޚިލާފަށް މިގަހުގެ ގޮތްޕެއް ކަނޑާލުމުން، ހުދުކުލައިގެ ކިރު ނުވަތަ ދިޔައިގެ ބަދަލުގައި މިގަހުން އަންނަނީ ރަތްކުލައިގެ ލޭ، ފާޑުގެ އެއްޗެކެވެ. މިރަށު މީހުން އެގަހަށް ކިޔަނީ "ނަންނޭނގޭ ގަސް"، މިހެންނެވެ.

ށ. ނަރުދޫ

މިރަށަކީ މިއަތޮޅު މާކަނޑޫދޫގައި ތިމާވެށީގެ ގޮތުން ހުރި ދަތި އުނދަގޫތަކެއްގެ ސަބަބުން އެރަށުގައި ދިރިއުޅުނު މީހުން އާބާދުކޮށްފައިވާ ރަށެވެ. މިގޮތުން 1997 ވަނަ އަހަރު ރާއްޖޭގެ މިނިސްޓަރ އޮފް އެޓޯލްސް އަބްދުالله ހަމީދު ށ.މާކަނޑޫދޫގެ ރައްޔިތުން އެހެން ތަނަކަށް ބަދަލުކުރުމުގެ މަޝްރޫއެއް ފެއްޓެވިއެވެ. އަދި 2004 ވަނަ އަހަރު ސުނާމީކާރިސާގައި މާކަނޑޫދޫއަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބުމާ އެކު، އާބާދުކުރުމުގެ މަސައްކަތް އަވަސްކުރި އެވެ. މިލަންދޫއަކީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށެއްގެ ގޮތުގައި ސަރުކާރުން ރަސްމީކޮށް އިޢުލާންކުރީ 20 މާޗް 2005 ގައެވެ. 2140 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ދިރިއުޅޭ މި ރަށަކީ މިހާރު ށަވިޔަނި އަތޮޅުގެ ދެވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ރަށެވެ. މިލަންދޫ އޮންނަނީ މާކަނޑޫދޫ އާއި ނަލަންދޫއާ ދެމެދު ށަވިޔަނި އަތޮޅުގެ އިރުދެކުނުން 06°17′05"N 73°14′36"E ގައެވެ. 126 ހެކްޓަރުހިމެނޭ މިލަންދޫއަކީ އެ އަތޮޅުގެ އެންމެ ބޮޑު ރަށެވެ.

ރަށުގެ މީހުން އާންމުކޮށް ކުރާ މަސައްކަތަކީ ދަނޑުވެރިކަމެވެ. ރަށުގައި "ސިކުނޑި ކުޅި" ކިޔާ ކުޅިއެއް އޮވެއެވެ. މުޅިއަތޮޅުންވެސް ސިކުނޑި ލިބެން ހުންނަނީ މިރަށުންނެވެ. ސިކުނޑިއަކީ ފަރުމަހުގެ މަސްވެރިކަމަށް ބޭނުންކުރާ އެމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ އަތޮޅު ތަކުގައި އިމާރާތްކޮށްފައިވާ ސްކޫލްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެބޮޑު ސްކޫލުގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރެވޭ ސްކޫލަކީ ށ. މިލަންދޫ ސްކޫލެވެ.

މިރަށަކީ މިއަތޮޅު މާކަނޑޫދޫގައި ތިމާވެށީގެ ގޮތުން ހުރި ދަތި އުނދަގޫތަކެއްގެ ސަބަބުން އެރަށުގައި ދިރިއުޅުނު މީހުން އާބާދުކޮށްފައިވާ ރަށެވެ. ރަށުގެ މީހުން އާންމުކޮށް ކުރާ މަސައްކަތަކީ ދަނޑުވެރިކަމެވެ. ރަށުގައި "ސިކުނޑި ކުޅި" ކިޔާ ކުޅިއެއް އޮވެއެވެ. މުޅިއަތޮޅުންވެސް ސިކުނޑި ލިބެން ހުންނަނީ މިރަށުންނެވެ. ސިކުނޑިއަކީ ފަރުމަހުގެ މަސްވެރިކަމަށް ބޭނުންކުރާ އެމެކެވެ. ރާއްޖޭގެ އަތޮޅު ތަކުގައި އިމާރާތްކޮށްފައިވާ ސްކޫލްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެބޮޑު ސްކޫލުގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރެވޭ ސްކޫލަކީ ށ. މިލަންދޫ ސްކޫލެވެ.

ށ. ކޮމަންޑޫ

1927

03130

0

އިތުރު ރަށްތައް

ށ. ބިލަތްފަހި

ށ. ގޮއިދޫ

ށ. ފޭދޫ

ށ. ފީވައް

ށ. ފޯކައިދޫ

ށ. ފުނަދޫ

ށ. މާއުނގޫދޫ

ށ. މަރޮށި

ށ. ކޮމަންޑޫ

ށ. ކަނޑިތީމު

ށ. ޅައިމަގު

ށ. ނޫމަރާ

ށ. ނަރުދޫ

ށ. މިލަންދޫ

ށ.އަތޮޅު ކައުންސިލް އިދާރާ

ށ.އަތޮޅު ކައުންސިލް އިދާރާ